In de cursus Antidepressiva en andere psychofarmaca: achtergronden en toepassing wordt onder meer ingegaan op de farmacologische kenmerken van antidepressiva, antipsychotica en stemmingsstabilisatoren en de werkzaamheid en rationele toepassing van deze geneesmiddelen bij diverse psychiatrische aandoeningen. Er wordt aandacht besteed aan de rationaliteit van combinaties van deze geneesmiddelen. Daarnaast worden praktische handvatten gegeven voor het afbouwen en switchen van antidepressiva. Er is veel aandacht voor het in een medicatiebeoordeling analyseren van complexe medicatie met psychofarmaca en mogelijke opties voor advies en begeleiding van patiënten.

In de E-learning worden de farmacologische eigenschappen van antidepressiva en antipsychotica behandeld, in combinatie met vragen/opdrachten gericht op toepassen van deze theorie. De E-learning dient ter voorbereiding op de twee geplande bijeenkomsten. Het geleerde wordt aan het eind van de module getoetst. 

Scholing: klein schalig interactief

Docenten:
A. (Annemarie) Heersche
M.S. (Marleen) Brouwer
L. Minjon

De solide basis voor elke apotheker

Het Essentie pakket is ontwikkeld om jou te ondersteunen en te ontzorgen bij het plannen van je korte termijn nascholing. De scholing wordt afgestemd op jouw persoonlijke behoeften, waardoor het eenvoudiger wordt om professionele ontwikkeling te combineren met de dagelijkse werkzaamheden in de apotheek. Zo blijf je als apotheker up-to-date zonder onnodige belasting.

Scholing: kleinschalig onderwijs

Expert en leider in jouw vakgebied

Het Finesse pakket biedt apothekers een efficiënte manier om hun langer termijn scholingsdoelen te bereiken zonder onverwachte uitdagingen.
Het doel is om jou inhoudelijk te laten groeien.
Niet alleen als expert maar ook als leider.
Je wordt volledig ontzorgd met een zorgvuldig samengesteld leertraject.
De inhoudelijke focus binnen dit pakket ligt op zowel de breedte als de diepte van jouw kennis en kunde.
Tijdens de Big-6 en Small-6 cyclus worden cruciale farmaceutische onderwerpen besproken.
Niet alleen de kennis staat centraal bij de grote- en kleine ziektebeelden.
Je krijgt ook inzicht in het ‘belang waarom’ van een behandeling.
Zo blijf je vooroplopen met de nieuwste ontwikkelingen en focus je op wat écht belangrijk is in jouw vakgebied.

Scholing: kleinschalig onderwijs

Wil je jouw kennis en kunde verder ontwikkelen?
Dan is het katalysatorpakket geschikt voor jou. Dit pakket biedt gestructureerd en langdurig postacademisch onderwijs, waardoor je in staat
bent om snel in te spelen op de veranderende eisen en ontwikkelingen in het vakgebied.
Het traject is gericht op verdieping na de basisopleiding om zo jouw professionele groei te versnellen en de kwaliteit van zorg die je levert te
versterken.

Scholing: kleinschalig onderwijs

Anemie en vitamine deficiënties zijn veelvoorkomende aandoeningen bij oudere patiënten die ons regelmatig voor klinische dilemma’s plaatsen. In deze cursus wordt dieper ingegaan op de oorzaken, gevolgen, diagnostiek en behandeling van de verschillende typen anemie. Daarnaast is aandacht voor klachten en risico’s, oorzaken, diagnostiek en behandeling van een tekort aan vitamine B1 en B6 én de laatste stand van zaken voor wat betreft de behandeladviezen over suppletie van vitamine D en calcium. Aan de hand van casuïstiek leert u door klinisch farmaceutisch te redeneren een afgewogen behandeladvies te formuleren passend bij de situatie van de patiënt.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Dr. A. (Adrianne) Faber, Drs. M. (Marieke) Zeeman

Duizeligheid, jeuk en plasproblemen zijn veelvoorkomende klachten bij oudere patiënten die ons regelmatig voor klinische dilemma’s plaatsen. In hoeverre staan deze klachten in relatie met medicatiegebruik en/of zijn deze klachten met (aanpassingen in de) medicatie te verhelpen? 
In deze cursus wordt dieper ingegaan op de achterliggende oorzaken, diagnostiek en behandeling van duizeligheid, jeuk en mictieklachten. Aan de hand van casuïstiek leert u door klinisch farmaceutisch te redeneren een afgewogen behandeladvies te formuleren passend bij de situatie van de patiënt.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Dr. A. (Adrianne) Faber,  Drs. M. (Marieke) Zeeman

Na het succes van de BIG-6, is PAOFarmacie nu ook aan de slag gegaan met het ontwikkelen van de SMALL-6, waarin kleinere domeinen van ziektebeelden interactief worden besproken. De SMALL-6 Oogzorg is speciaal bedoeld voor de apotheker die zich meer wil verdiepen in de meest voorkomende farmaceutisch te behandelen oogheelkundige aandoeningen. Tijdens de cursus komen onder andere de fysiologie, pathofysiologie (per ziektebeeld), de geneesmiddelen die toegepast kunnen worden bij de oogaandoeningen, als ook de oculaire bijwerkingen van andere geneesmiddelen aan bod.

Lees het recente interview van Elske Bak over oogheelkunde en farmacotherapie, gepubliceerd in Farmamagazine  (maart 2025)

Scholing: kleinschalig interactief

Docent:E. ( Elske) Bak

Doelgroep: openbaar en poliklinsch apotheker

SAVE THE DATE:  3 december 2025

PAOFarmacie organiseert in samenwerking met de Special Interest Group (SIG) Kwetsbare Ouderen van de KNMP, voor de vierde maal het Symposium ‘Kwetsbare ouderen’.

Astma en COPD is onderdeel van de BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling komen aan bod met een nadruk op de zin en onzin van (combinaties van) bronchodilatantia en inhalatiecorticosteroïden. De docenten gaan onder andere in op de wetenschappelijke bewijzen voor de medicamenteuze behandelmogelijkheden bij COPD en de indicaties voor inhalatiecorticosteroïden. Tevens wordt de in april 2021 gepubliceerde NHG-standaard M26 COPD besproken. Aan het einde van de nascholing is uw kennis van de medicamenteuze opties bij COPD op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Dr. S. (Sharina) Kort  K. (Kirsten) Koehorst- ter Huurne

De cursus Farmacogenetica bestaat uit een diagnostische toets, een e-module en een fysieke bijeenkomst. Op basis van uw persoonlijke voorkeur kunt u ervoor kiezen het hele traject te volgen of onderdelen hiervan. In de e-module verdiept u zich in de basisprincipes van farmacogenetica. Tijdens de fysieke bijeenkomst leert u farmacogenetische gegevens te verzamelen en vast te leggen. Met behulp van casuïstiek krijgt u inzicht in farmacogenetische gegevens en de gevolgen op het gebruik van geneesmiddelen. Na afloop van de cursus kunt u direct met de opgedane kennis aan de slag.

Scholing: klein schalig interactief

Docenten: Dr. V.H.M. (Vera) Deneer en  Dr. A.J. (Arne) Risselada

(Bij deze cursus is een diner, overnachting + ontbijt inbegrepen)
Verplicht voor ELOZ 4 Oriëntatiefase

De cursus is opengesteld: alleen voor apothekers uit het ziekenhuis (dus niet voor grootbereiders of andere doelgroepen).

Verplicht voor ELOZ 4 (Oriëntatiefase en verbredings/verdiepingsfase)

De cursus is opengesteld: alleen voor apothekers uit het ziekenhuis (dus niet voor grootbereiders of andere doelgroepen).

De cursus bestaat uit 2 onderdelen:
vooraf als huiswerk een e-learning en een plenaire scholingsdag op 11 september

De nascholing Antibiotica: klinisch onderbouwd adviseren in de 1e lijn helpt de apotheker tot een weloverwogen microbiologisch advies te komen. De nascholing gaat in op veelvoorkomende infecties in de eerste lijn, zoals urineweginfecties, huidinfecties en infecties van de luchtwegen. De meest voorkomende verwekkers van infecties komen aan de orde, evenals het spectrum dat gedekt wordt door het antibioticum en interacties met andere geneesmiddelen. 

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: F. (Faisal) Benmhammed MSc

De nascholing Antibiotica: klinisch onderbouwd adviseren in de 1e lijn helpt de apotheker tot een weloverwogen microbiologisch advies te komen. De nascholing gaat in op veelvoorkomende infecties in de eerste lijn, zoals urineweginfecties, huidinfecties en infecties van de luchtwegen. De meest voorkomende verwekkers van infecties komen aan de orde, evenals het spectrum dat gedekt wordt door het antibioticum en interacties met andere geneesmiddelen. 

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: F. (Faisal) Benmhammed MSc

In de cursus Antidepressiva en andere psychofarmaca: achtergronden en toepassing wordt onder meer ingegaan op de farmacologische kenmerken van antidepressiva, antipsychotica en stemmingsstabilisatoren en de werkzaamheid en rationele toepassing van deze geneesmiddelen bij diverse psychiatrische aandoeningen. Er wordt aandacht besteed aan de rationaliteit van combinaties van deze geneesmiddelen. Daarnaast worden praktische handvatten gegeven voor het afbouwen en switchen van antidepressiva. Er is veel aandacht voor het in een medicatiebeoordeling analyseren van complexe medicatie met psychofarmaca en mogelijke opties voor advies en begeleiding van patiënten.

In de E-learning worden de farmacologische eigenschappen van antidepressiva en antipsychotica behandeld, in combinatie met vragen/opdrachten gericht op toepassen van deze theorie. De E-learning dient ter voorbereiding op de twee geplande bijeenkomsten. Het geleerde wordt aan het eind van de module getoetst. 

Scholing: klein schalig interactief

Docenten:
A. (Annemarie) Heersche
M.S. (Marleen) Brouwer
L. Minjon

Antistolling behandelt de primaire en secundaire hemostase, het werkingsmechanisme, (contra-)indicaties en interacties van de verschillende DOAC’s. Wanneer heeft welk anticoagulans de voorkeur en wanneer is de combinatie met een trombocytenaggregatieremmer rationeel? 

U stelt een plaatsbepaling op, die u in de eigen praktijk kunt implementeren. Daarvoor krijgt u de beschikking over kant-en-klare presentaties voor het FTO.

Scholing: kleinschalig interactief

Docen:  dr. M. (Melvin) Lafeber

Bariatrische chirurgie brengt veranderingen van het maagdarmkanaal tot stand. Deze veranderingen kunnen invloed hebben op de farmacokinetiek en -dynamiek van geneesmiddelen. Bepaalde toedieningsvormen zijn minder geschikt voor patiënten die een bariatrische operatie hebben ondergaan. De veranderingen in het maagdarmkanaal kunnen bovendien leiden tot klachten als reflux, dumping-syndroom, maar ook ernstige complicaties, zoals een inwendige herniatie. Tot slot kunnen tekorten optreden aan vitamines en mineralen die tot diverse klachten kunnen leiden.

Scholing: klein schalig interactief

Docenten:
Drs. M. (Michiel) Damhof

Bariatrische chirurgie brengt veranderingen van het maagdarmkanaal tot stand. Deze veranderingen kunnen invloed hebben op de farmacokinetiek en -dynamiek van geneesmiddelen. Bepaalde toedieningsvormen zijn minder geschikt voor patiënten die een bariatrische operatie hebben ondergaan. De veranderingen in het maagdarmkanaal kunnen bovendien leiden tot klachten als reflux, dumping-syndroom, maar ook ernstige complicaties, zoals een inwendige herniatie. Tot slot kunnen tekorten optreden aan vitamines en mineralen die tot diverse klachten kunnen leiden.

Scholing: klein schalig interactief

Docenten:
Drs. M. (Michiel) Damhof

Astma en COPD is onderdeel van de BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling komen aan bod met een nadruk op de zin en onzin van (combinaties van) bronchodilatantia en inhalatiecorticosteroïden. De docenten gaan onder andere in op de wetenschappelijke bewijzen voor de medicamenteuze behandelmogelijkheden bij COPD en de indicaties voor inhalatiecorticosteroïden. Tevens wordt de in april 2021 gepubliceerde NHG-standaard M26 COPD besproken. Aan het einde van de nascholing is uw kennis van de medicamenteuze opties bij COPD op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Prof. R. (Richard) Dekhuijzen,  K. (Kirsten) Koehorst- ter Huurne

Atherosclerotisch vaatlijden is onderdeel van de BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. De docenten gaan in op de primaire en secundaire preventie van klinisch relevante schade van atherosclerotisch vaatlijden. U krijgt een overzicht van de optimale medicamenteuze behandeling van de diverse vormen van atherosclerotisch vaatlijden, waaronder coronair en cerebrovasculair arterieel vaatlijden. U leert een weloverwogen beslissing nemen over de toepassing van antihypertensiva en trombocytenaggregatieremmers. Ook de plaatsbepaling van de nieuwe middelen komt aan bod. Aan het einde van de nascholing is uw kennis van de farmacotherapie van atherosclerotisch vaatlijden op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Dr. M. (Melvin) Lafeber,  Dr. J. (Jan) Riezebos

Cardiaal belast is onderdeel van de BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. In deze cursus komt de optimale behandeling van diverse cardiale problemen aan bod die veel voorkomen in de eerste lijn, waarbij u leert de rationale van de therapie te beoordelen. De docenten gaan onder andere in op de verschillende vormen van hartfalen, de beste wijze van ontstolling bij atriumfibrilleren en de optimale preventie na een acuut coronair syndroom. Aan het einde van de nascholing is uw kennis van de belangrijkste cardiale indicaties in de eerste lijn op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: J. (Jan) Riezebos,  B. (Babs) van Gageldonk

Diabetes is onderdeel van de BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. Deze cursus maakt u wegwijs in de snel veranderende diabetesmarkt, waarin het aanbod van antidiabetica explosief groeit. De docenten gaan onder andere in op de bewijzen voor de medicamenteuze preventie van micro- en macrovasculaire complicaties. Zij vertellen ook welke bloedsuikerverlagende middelen de voorkeur hebben en wat de rationale is voor combinaties van middelen.  Aan het einde van de nascholing is uw kennis van de farmacotherapie bij diabetes mellitus op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Dr. M.E. (Linda) Joosse,  Dr. M. (Melvin) Lafeber

De opfrisdagen van de BIG-6 nascholingen brengen u snel op de hoogte van de laatste stand van zaken rond de optimale farmacotherapie van de belangrijkste indicatiegebieden in de eerste lijn. Uw vaardigheden op het gebied van klinisch redeneren worden tijdens de opfrisdagen verder verbeterd. U krijgt bovendien de mogelijkheid om casussen uit uw eigen praktijk in te brengen. Aan het einde van de dag bent u weer helemaal up-to-date en kunt u deze kennis praktisch toepassen in de communicatie met uw voorschrijvers.

U kunt beide dagen volgen, het is ook mogelijk om u apart in te schrijven voor dag 1 of dag 2.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: A. (Annemarie) Heersche, Dr. M. (Melvin) Lafeber, K. (Kirsten) Koehorst- ter Huurne

Neurologie en pijn is onderdeel van BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. In deze cursus komen de belangrijkste neurologische aandoeningen in de eerste lijn aan bod. De docenten gaan in op de huidige wetenschappelijke stand van zaken en de optimale medicamenteuze behandeling van onder andere neuropathische pijn, restless legs en de ziekte van Parkinson. Aan het einde van de cursus is uw kennis van deze neurologische aandoeningen op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: S. (Sharon) Moerman,  Dr. M. (Melvin) Lafeber

Psychofarmacologie is onderdeel van de BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. In deze cursus krijgt u grip op de toepassing van psychofarmaca, die behoren tot de meest onbegrepen en onbekende geneesmiddelen. De docenten gaan onder andere in op het bijwerkingenprofiel van antidepressiva en de bewijslast voor het langdurig toepassen van benzodiazepines. Ook de zinvolle en onzinnige combinaties van antidepressiva komen aan de orde. Aan het einde van de nascholing is uw kennis van de psychofarmacologie op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: A. (Annemarie) Heersche, .E. (Laura) de Wit

De PAOFarmacie Braintraining app is ontwikkeld voor apothekers in de openbare farmacie die hun parate kennis willen toetsen, onderhouden en vergroten. Met de Braintraining app is het mogelijk om op een door u gekozen moment kennisvragen te beantwoorden. Na het beantwoorden van de vragen krijgt u het juiste antwoord inclusief toelichting te zien. Ook is het mogelijk om eventuele kennishiaten per aandachtsgebied in kaart te brengen door vrijblijvend toetsen te maken binnen de verschillende aandachtsgebieden. De Braintraining app past in het principe van life-long learning en ondersteunt u bij de keuze voor het volgen van relevante cursussen.

Cognitieve stoornissen bij ouderen, complexer dan dementie 

Nascholing voor apothekers die meer verdieping zoeken in het thema kwetsbare ouderen met cognitieve stoornissen.
In deze nascholing wordt ingegaan op de demografische ontwikkelingen die momenteel spelen in Nederland. Begrippen als bevolkingsopbouw, (dubbele) vergrijzing en grijze druk worden toegelicht alsmede de knelpunten die hierbij komen kijken in de zorg rondom de oudere. Hoe kunnen we de zorg ondanks alle uitdagingen zo goed mogelijk houden? Waar liggen kansen voor apothekers? In deze nascholing hopen we elkaar te inspireren door op interactie wijze hierover met elkaar in gesprek te gaan.
Er wordt uitgebreid ingegaan op het thema cognitieve stoornissen. Wat zijn cognitieve stoornissen? Waar kunnen ze bij passen?
Er wordt stilgestaan bij de meest voorkomende typen dementie, de pathofysiologie en de klinische kenmerken van deze types. Hoe wordt een diagnose gesteld? Onder andere bespreken we alzheimer Dementie, vasculaire dementie, Lewy Body dementie, frontotemporale dementie en Korsakov. Waar loop je als apotheker tegenaan bij de zorg voor
kwetsbare patiënten met cognitieve stoornissen? Waar liggen extra behoeftes bij deze patiënten en hun mantelzorgers?
Tot slot staan we stil bij een vreemde eend in de bijt: het delier. Wat is dat precies? Hoe herken je het? Waar komt het vandaan? Hoe voorkom je een delier?

Scholing: kleinschalig onderwijs

Docent: mw. L. (Laurie) den Braber

Data: 17 april 2025

Cognitieve stoornissen bij ouderen, complexer dan dementie 

Nascholing voor apothekers die meer verdieping zoeken in het thema kwetsbare ouderen met cognitieve stoornissen.
In deze nascholing wordt ingegaan op de demografische ontwikkelingen die momenteel spelen in Nederland. Begrippen als bevolkingsopbouw, (dubbele) vergrijzing en grijze druk worden toegelicht alsmede de knelpunten die hierbij komen kijken in de zorg rondom de oudere. Hoe kunnen we de zorg ondanks alle uitdagingen zo goed mogelijk houden? Waar liggen kansen voor apothekers? In deze nascholing hopen we elkaar te inspireren door op interactie wijze hierover met elkaar in gesprek te gaan.
Er wordt uitgebreid ingegaan op het thema cognitieve stoornissen. Wat zijn cognitieve stoornissen? Waar kunnen ze bij passen?
Er wordt stilgestaan bij de meest voorkomende typen dementie, de pathofysiologie en de klinische kenmerken van deze types. Hoe wordt een diagnose gesteld? Onder andere bespreken we alzheimer Dementie, vasculaire dementie, Lewy Body dementie, frontotemporale dementie en Korsakov. Waar loop je als apotheker tegenaan bij de zorg voor
kwetsbare patiënten met cognitieve stoornissen? Waar liggen extra behoeftes bij deze patiënten en hun mantelzorgers?
Tot slot staan we stil bij een vreemde eend in de bijt: het delier. Wat is dat precies? Hoe herken je het? Waar komt het vandaan? Hoe voorkom je een delier?

Scholing: kleinschalig onderwijs

Docent: mw. L. (Laurie) den Braber

Data: 27 november 2025

De nascholing Communicatie bij bijwerkingen met patiënt en arts behandelt gesprekstechnieken om patiënten te informeren over bijwerkingen. De nascholing gaat ook in op de beste manier om gedurende de behandeling actief naar klachten te vragen die mogelijk door het geneesmiddel worden veroorzaakt. Na afloop kunt u de handvatten, tips en tricks uit de nascholing meteen toepassen in de praktijk.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Drs. J.L. (Lucie) Douwes Dekker

De nascholing Communicatie bij bijwerkingen met patiënt en arts behandelt gesprekstechnieken om patiënten te informeren over bijwerkingen. De nascholing gaat ook in op de beste manier om gedurende de behandeling actief naar klachten te vragen die mogelijk door het geneesmiddel worden veroorzaakt. Na afloop kunt u de handvatten, tips en tricks uit de nascholing meteen toepassen in de praktijk.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Drs. J.L. (Lucie) Douwes Dekker

De nascholing Demedicaliseren bij kwetsbare ouderen vergroot de effectiviteit van medicatiereviews. Daarbij is speciaal aandacht voor demedicaliseren. Tijdens de eerste dag komen geriatrische syndromen en psychofarmacie aan de orde. De tweede nascholingsdag behandelt risicomanagement, zoals CVRM en diabetes mellitus en andere veel voorkomende farmacotherapie bij ouderen. De docenten gaan in op de bewijsvoering achter deze farmacotherapeutische behandelingen en het stoppen ervan, waardoor u op een zinvolle en veilige manier leert demedicaliseren.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Dr. M. (Melvin) Lafeber, S. (Sharon) Moerman

De nascholing Doelmatige zorg bij dure geneesmiddelen gaat in op de concepten kosteneffectiviteitsanalyse en Value Based Healthcare (VBHC). U leert uitkomsten van kosteneffectiviteitsanalyses te interpreteren en patiënt gerapporteerde en klinische uitkomsten voor VBHC te definiëren. Na het volgen van de nascholing bent u op de hoogte van mogelijke bekostigingsstrategieën, zoals pay for performance en bundle payment, En kunt u de verschillende bekostiging strategiën van elkaar onderscheiden voor specifieke indicaties.

De nascholing E-health voor apothekers helpt u digitale oplossingen met succes te implementeren in uw apotheek. Aan de hand van ICT-toepassingen in andere sectoren, zoals Easyjet en PostNL leert u uw diensten verbeteren en uw werkprocessen efficiënter te maken. Met de tips en tricks uit deze nascholing kunt u met e-health de werkdruk in uw apotheek verminderen en de patiënttevredenheid vergroten.

Scholing: kleinschalig ineractief

Docent: J. (Joris) Arts

De nascholing Farmaceutische zorg en oncologie gaat in op de rol van de poliklinische en openbare apotheker bij de zorg voor patiënten met kanker. Tijdens de nascholing komt de actuele stand van zaken rond oncolytica aan bod, alsmede de toxische effecten en de behandeling daarvan. Daarnaast wordt de medicatiebewaking van klassieke chemotherapie en tarageted therapy belicht en de niet-medicamenteuze farmaceutische zorg. Tot slot komen mogelijke farmacotherapeutische interventies bij deze patiëntengroep aan de orde.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Prof. dr. F.G.A. (Frank) Jansman

Binnen de organisatie van palliatieve zorg in de eerste lijn hebben betrokken zorgverleners verschillende verantwoordelijkheden. In deze nascholing leert u, aan de hand van casuïstiek, kijken naar de farmaceutische zorg voor deze patiënten. Pijn en palliatieve pijnbestrijding komen aan de orde, evenals gastro-intestinale problemen, palliatieve sedatie en delier. U krijgt veel praktische tips over hoe u aan palliatieve zorg invulling kan geven.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Drs. E.G. (Els) Roelofs, Dr. M. (Mirjam) Crul, Drs. J. (Johan) Haumann

In de praktijk blijkt het voor veel apothekers lastig te zijn om farmacogenetica toe te passen. Daarom bieden wij de verdiepingscursus Farmacogenetica in de praktijk aan. Na een korte opfrissing van de lesstof van de basiscursus gaat u met behulp van casuïstiek dieper in op de toepasbaarheid van farmacogenetica in de dagelijkse praktijk. U leert waar u op het internet  reactievergelijkingen kunt vinden, hoe u een gericht advies kunt opstellen en op welke manier u dit advies het best kunt communiceren naar de aanvrager.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Dr. J. (Jan) van der Weide

Mannen en vrouwen verschillen van elkaar, en deze verschillen kunnen ook leiden tot een verschil in respons op medicatie. Standaarddoseringen lijken in de praktijk vooral te leiden tot meer bijwerkingen bij vrouwen. In deze interactieve cursus wordt casuïstiek besproken en daarmee wordt uw kennis over fysiologische verschillen tussen mannen en vrouwen verbreed.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Dr. L.E. (Loes) Visser

De nascholing Hematologie en moleculaire diagnostiek bespreekt de ‘rode kant’ van het lab. Daaronder valt bijvoorbeeld de diagnostiek van anemie, maar ook afwijkingen in het eiwitspectrum door biologicals. Het tweede onderwerp is de moleculaire diagnostiek, onder andere het gebruik van biomarkers bij het monitoren van een behandeling en het opsporen van biologische afwijkingen zoals bij farmacogenetica. Na het volgen van deze nascholing  bent u op de hoogte van de raakvlakken van de hematologie en moleculaire diagnostiek en geneesmiddelgebruik en kunt u beter met de arts in gesprek over medicatie en suppletie naar aanleiding van laboratoriumonderzoek.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Dr. J. (Jan) van der Weide

Deze intraprofessionele cursus brengt openbare, poliklinische en ziekenhuisapothekers samen met als streven een verbeterde samenwerking tussen apothekers in de zorg voor oncologische patiënten. Deze cursus bestaat uit twee delen: een individuele voorbereiding, en een fysieke bijeenkomst. Voor de individuele voorbereiding wordt aan een casus gewerkt waarbij het opstellen van een zorgplan voor één patiënt centraal staat.

Individuele voorbereiding
Iedere deelnemer werkt het deel van de casus uit dat relevant is voor zijn/haar specialisme. 
Daarbij verzamelt de deelnemer de noodzakelijke informatie voor de casus en maakt een zorgplan. De casus bevat dus 3 ’verhaallijnen’.  Voorbereidingstijd 30- 60 minuten.

Tijdens de cursus worden de deelnemers ingedeeld in groepjes van minimaal 2 personen met collega’s in de ziekenhuis-, de openbare en/of poliklinische apotheek. Voor de individuele voorbereiding wordt aan een casus gewerkt waarbij het opstellen van een zorgplan voor één patiënt centraal staat

De cursus is bedoeld voor openbare, poliklinische en ziekenhuisapothekers al dan niet in opleiding.
De cursus gaat door bij een minimaal aantal van 16 deelnemers. Het maximaal aantal deelnemers is 20, een snelle inschrijving is dus gewenst! Er wordt gestreefd naar een gelijke verdeling van de deelnemers over de specialismen. Bij over inschrijving (per specialisme) komt u op een reservelijst. Geeft u bij inschrijving a.u.b. aan in welke setting u werkzaam bent (ziekenhuis/buiten het ziekenhuis). 

Inschrijven?  doe dit dan samen met een collega van een ander specialisme en ontvang beiden 5% korting op de cursusprijs!
Bent u VJA-lid dan ontvangt u 10% korting, Graag bij inschrijving vermelden dat u VJA lid bent.  Achteraf wordt geen korting gegeven

Leerdoelen

Na het volgen van deze nascholing:
•    Het herkennen van de methodiek van het farmaceutisch redeneren van het andere specialisme (inhoudelijk en organisatorisch, aanpak).
•    Het kunnen inschatten in welke situaties het andere specialisme het beste in consult genomen kan worden om de farmacotherapie van de individuele patiënt te optimaliseren.
•    Het op effectieve wijze communiceren en samenwerken met het andere specialisme.
•    Herkennen van de kansen en barrières bij het opzetten en uitvoeren van netwerkfarmacie.
•    Verkrijgen van inzicht in elkaars organisatie.
 

Dehydratie treedt bij ouderen veel eerder op dan bij jongere mensen. De oorzaken hiervan zullen besproken worden en de consequenties ook. 
We zullen een stuk fysiologie van de nieren doornemen en de invloed van medicatie op het functioneren van de nieren. Waar ligt specifiek het probleem bij ouderen en om welke geneesmiddelen gaat het in bijzonder.
Verder wordt aandacht besteed aan de zaken waar we op moeten letten als apothekers en wat we kunnen doen om problemen of zelfs ziekenhuisopnames te voorkomen.
 

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: A. Bruggeman-Zeegers

Droge mond een onschuldige bijwerking? Het is maar hoe je het bekijkt. Als het een oudere patiënt betreft die sowieso al minder speekselproductie heeft vanwege haar leeftijd, en deze patiënt heeft nog een eigen gebit, dan kunnen de gevolgen groot zijn. 
Een droge mond mist de bufferende en beschermende werking van speeksel, heeft een veranderd microbioom en het gebit loopt daarmee meer kans op cariës. Van de anticholinerge middelen zijn deze bijwerkingen wel bekend. Maar wat te denken van inhalatoren? En calciumantagonisten? Inhalatoren zijn vaak zuur en kunnen erosie veroorzaken aan het tandglazuur. En nifedipine veroorzaakt regelmatig tandvleeshyperplasie. Dit lijkt onschuldig maar ook hier is actie geboden. In deze lezing laat Edgard Weening wat voorbeelden zien van welke consequenties geneesmiddelen kunnen hebben op de mondgezondheid en hoe je dit samen met de huisarts én tandarts zou kunnen voorkomen of kan bewaken met de juiste adviezen. 

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: E. Weening

In de nascholing 'Klinische relevantie van nierfunctie, natrium en kalium interpretatie: beyond the basics’ wordt aandacht besteed aan het bijsturen van de medicatie op basis van labwaarden bij het uitvoeren van een medicatiebeoordeling. Specifiek doel van deze cursus is om de toegepaste kennis te koppelen aan een medicatiebeoordeling. Er wordt dan ook veel gewerkt vanuit analyse van casuïstiek. Men ontwikkelt gevoel voor het interpreteren van labwaarden en leert om adviezen te geven met betrekking tot het medicatiegebruik.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Dr. M.E. (Linda) Joosse en dr. M. (Melvin) Lafeber

Facultatief voor ELOZ 4 Verbredings/verdiepingsfase

Management van Verandering en van Conflicten 

Een dynamische en interactieve training Management van Verandering en van Conflicten voor geregistreerde ziekenhuisapothekers en poliklinisch apothekers en voor Aiossen Ziekenhuisfarmacie. Met verschillende werkvormen (storytelling, analyse, discussie, werken in subgroepen en oefeningen ) gaat u terug naar de apotheek met het voornemen "dit ga ik toepassen en wel vanaf morgen!". 

Deze dag gaan we aan de slag met twee onderwerpen die in elkaars verlengde kunnen liggen. Het doorvoeren van veranderingen in de ziekenhuis- of poliklinische apotheek levert als het goed is innovatie en verbetering in de werkprocessen op maar kan ook gepaard gaan met weerstand tegen verandering in het team en kan zelfs leiden tot conflicten. Al kan een conflict uiteraard ook ontstaan zonder veranderingen.

Op een speelse, informele en dynamische manier gaan de twee trainers samen met de doelgroep aan de slag waarbij er ook veel geoefend zal worden. Onderwerpen die aan de orde komen zijn:

Ochtend: Management van Verandering
•    Ontwikkelingen binnen de relevante omgeving van de apotheek.
•    Soorten veranderingsprocessen.
•    Strategieën om veranderingen door te voeren in de apotheek.
•    Fasen van gedragsverandering bij anderen en bij jezelf.
•    Omgaan met weerstand tegen verandering bij het team of bij teamleden.
•    Simulaties 'Omgaan met Weerstand' (in subgroepen).

Middag: Hanteren van Conflicten in de Apotheek
•    Wat is een conflict?
•    Conflictsoorten.
•    Conflictstijlen: mijn persoonlijke stijl in omgaan met conflicten.
•    De rol van feedback bij het voorkomen van en omgaan met conflicten.
•    Simulaties 'Conflicthantering in de apotheek' (in subgroepen).

Voorbereidende Opdracht: 
Invullen Zelfscoringsvragenlijst Conflicthantering (Thomas-Killman Test).

Leerdoelen:
•    Inzicht in je persoonlijke omgang met veranderingen.
•    Het op een effectieve manier voorbereiden en implementeren van veranderingen in de ziekenhuis- of poliklinische apotheek.
•    Gesprekstechnisch weerstand kunnen analyseren en weg kunnen nemen bij het team of bij teamleden.
•    Leren toepassen van de juiste stijl van conflicthantering per conflictsoort.
•    Gesprekstechnisch een conflict kunnen hanteren en op kunnen lossen.
 

Tijdens Meet the expert:Update nieuwe ontwikkelingen in de wereld van het ( nieuwe) geneesmiddel, bespreken farmaceutische experts de nieuwste ontwikkeling bij het toepassen van geneesmiddelen. Het bijwonen van deze sessies is de ideale manier om nieuwe geneesmiddelen zo snel mogelijk in het FTO of geneesmiddelcommissies te agenderen. Is de bijeenkomst is er ruimte vragen te stellen en ervaringen uit te wisselen. Zo bent u snel in staat om binnen uw FTO of geneesmiddelencommissie in het ziekenhuis deze middelen te bespreken.

Nederland loopt wereldwijd voorop op het gebied van farmacogenetica. Al sinds 2005 zijn via de kennisbank (dosis)adviezen beschikbaar voor geneesmiddelen waarvoor het zinvol is de behandeling aan te passen indien de genetische informatie van de patiënt bekend is. Op dit moment heeft de farmacogenetica werkgroep meer dan 100 gen-geneesmiddel combinaties beoordeeld. Voor verschillende geneesmiddel-gen combinaties zoals clopidogrel, capecitabine, 5-FU en  irinotecan is met prospectieve studies aangetoond dat een op het DNA aangepaste behandeling leidt tot betere uitkomsten. De combinatie van deze positieve studies en de beschikbare adviezen doet de vraag rijzen of het niet zinvol is om in één keer een test te doen voor alle genen waarvoor adviezen beschikbaar zijn in plaats van iedere keer een afzonderlijke test. Om uit te zoeken of zinvol is om in één keer een test te doen voor alle genen waarvoor adviezen beschikbaar zijn, heeft het Europese Ubiquitous Pharmacogenomics (U-PGx) consortium  onder leiding van het LUMC de PREemptive Pharmacogenomic testing for preventing Adverse drug Reactions (PREPARE) studie uitgevoerd. Dit is de eerste studie wereldwijd die laat zien dat het voorschrijven van medicijnen op basis van het DNA-profiel van een patiënt in de praktijk werkt en leidt tot een afname van het risico op significante bijwerkingen. 
Wat betekent dit voor de praktijk? Welke rol kan de apotheker spelen in de implementatie van de resultaten? Waar liggen de kansen en wat zijn de vervolgstappen? Vragen waar we in deze meet-the-expert sessie aan de hand van de studieresultaten op in zullen gaan.

In meet the expert: ‘farmaceutische doelmatige zorg”, nemen apothekers Job Eijsink en Mohamed Al Khayat u mee in de verschillende perspectieven van stakeholders in de zorg, de onderhandelingspositie die je daarin hebt als (ziekenhuis)apotheker en gaan we in het laatste gedeelte van deze avond zelf aan de slag met de weg van een geneesmiddel door “de gehele keten”. Op alle fronten zetten we duidelijk piket palen als het gaat om het thema doelmatigheid. Ontwikkelingen worden daarin doorgenomen met de deelnemers, die mogelijk nieuwe inzichten geven in het huidige en toekomstige gebruik van geneesmiddelen.

Deze cursus is een onlinecursus die in verlengde ligt van de verdiepende cursus die gaat over kosteneffectiviteitsanalyses en value-based health care ( 10 novemeber 2025)
 

Orgaantransplantatie is een levensreddende behandeling voor patienten met eindstadium orgaan falen. Over de afgelopen hebben er significante ontwikkelingen plaatsgevonden die gezorgd hebben voor verbeterde uitkomsten en betere overleving. Echter, transplantatie patienten moeten nog steeds veel medicatie gebruiken en ervaren vaak medicatiegerelateerde problemen. Het belangrijkste medicijn na een transplantatie is tracrolimus. Tacrolimus is heel effectief in het voorkomen van afstoting, maar kan o.a. zorgen voor niertoxiciteit. De bescherming van de nieren na een orgaantransplantatie blijft een delicate zaak. In deze meet-the-expert wordt stil gestaan bij de verschillende immunosuppressiva die gebruikt worden na een transplantatie. Wat zijn de belangrijkste bijwerkingen die ze veroorzaken? Hoe wordt omgegaan met deze bijwerkingen? Welke mechanismen liggen ten grondslag aan het ontstaan van acute en chronische nierschade na een transplantatie? En hoe kun je als apotheker transplantatiepatienten in de thuissituatie goed begeleiden?

Tijdens Meet the expert bespreken farmaceutische experts de nieuwste ontwikkeling bij het toepassen van geneesmiddelen. Het bijwonen van deze sessies is de ideale manier om nieuwe geneesmiddelen zo snel mogelijk in het FTO of geneesmiddelcommissies te agenderen. Is de bijeenkomst is er ruimte vragen te stellen en ervaringen uit te wisselen. Zo bent u snel in staat om binnen uw FTO of geneesmiddelencommissie in het ziekenhuis deze middelen te bespreken.

De vraag naar farmaceutische zorg groeit, onder meer door vergrijzing, langer thuis wonen van ouderen, innovatieve geneesmiddelen en herinrichting van de organisatie van die complexe zorg.

Tijdens Meet the expert:Update nieuwe ontwikkelingen in de wereld van het ( nieuwe) geneesmiddel, bespreken farmaceutische experts de nieuwste ontwikkeling bij het toepassen van geneesmiddelen. Het bijwonen van deze sessies is de ideale manier om nieuwe geneesmiddelen zo snel mogelijk in het FTO of geneesmiddelcommissies te agenderen. Is de bijeenkomst is er ruimte vragen te stellen en ervaringen uit te wisselen. Zo bent u snel in staat om binnen uw FTO of geneesmiddelencommissie in het ziekenhuis deze middelen te bespreken.

De nascholing Nierdialyse in de praktijk gaat in op de effecten die dialyse kan hebben op de farmacokinetiek van geneesmiddelen. In de cursus is aandacht voor de epidemiologie van nierfunctievervangende technieken en de invloed die dialyse heeft op de kwaliteit van leven. Verder wordt ingegaan op de pathofysiologie bij het eindstadium nierfalen en de verschillende dialysetechnieken die er zijn en hoe het medicatiegebruik hierop kan worden afgestemd. Aan de hand van praktijkvoorbeelden leert u hoe u farmacotherapie bij dialyse kan optimaliseren

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Drs. M. (Marc) de Leeuw en Dr. H.S. (Hugette) Brink

Obesitas is de stille gezondheidsepidemie. Inmiddels heeft 55% van de Nederlandse bevolking overgewicht (BMI > 27 kg/m2) en ca 14% obesitas (BMI > 30 kg/m2) en dit aantal is snel gestegen in het laatste decennium. 
Het is een chronische ziekte welke is geassocieerd met ca 200 aandoeningen, waarmee dit een directe bedreiging is voor de algemene gezondheid van de bevolking. Denk hierbij aan cardiovasculaire aandoeningen, diabetes mellitus type 2, dyspepsie, artrose, slaapapneu, astma, depressie, jicht, migraine, PCOS, maar ook diverse maligniteiten worden geassocieerd met obesitas. Patiënten met obesitas zijn in verhouding ook vaker ziek en afhankelijk van de gezondheidszorg. Dit gaat uiteraard ook gepaard met een hogere mate van gebruik van geneesmiddelen.

Scholing: klein schalig interactief

Docenten:
Drs. M. (Michiel) Damhof

Obesitas is de stille gezondheidsepidemie. Inmiddels heeft 55% van de Nederlandse bevolking overgewicht (BMI > 27 kg/m2) en ca 14% obesitas (BMI > 30 kg/m2) en dit aantal is snel gestegen in het laatste decennium. 
Het is een chronische ziekte welke is geassocieerd met ca 200 aandoeningen, waarmee dit een directe bedreiging is voor de algemene gezondheid van de bevolking. Denk hierbij aan cardiovasculaire aandoeningen, diabetes mellitus type 2, dyspepsie, artrose, slaapapneu, astma, depressie, jicht, migraine, PCOS, maar ook diverse maligniteiten worden geassocieerd met obesitas. Patiënten met obesitas zijn in verhouding ook vaker ziek en afhankelijk van de gezondheidszorg. Dit gaat uiteraard ook gepaard met een hogere mate van gebruik van geneesmiddelen.

Scholing: klein schalig interactief

Docenten:
Drs. M. (Michiel) Damhof

Facultatief voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase)
Opengesteld voor ZAPO. Bij overtekening hebben zapio's voorrang op de andere doelgroepen.

Bij deze cursus is een diner, overnachting + ontbijt inbegrepen

De doelstelling van de basiscursus is: het aanleren van de basisvaardigheden om klinisch wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit (interventie-onderzoek) en naar de toxiciteit/bijwerkingen (observationeel onderzoek) van behandeling met een geneesmiddel kritisch te beoordelen.
De grondslagen en methoden van gerandomiseerde klinische geneesmiddelenonderzoeken (“clinical trials’’) vormen de kern van de cursus. De inhoud van de cursus is gebaseerd op de tekst van het boekje: “Klinische epidemiologie: Beoordeling van onderzoek naar de effecten van therapie” van prof. dr. J.G.P. Tijssen.
Het programma bestaat uit inleidende verhandelingen, afgewisseld met bespreking van de tevoren door de cursisten aangeleverde casuistiek/artikelen
 

In deze cursus wordt aan de hand van neurobiologie, klinisch redeneren en medisch handelen het probleem van opiatenverslaving inzichtelijk gemaakt dat leidt tot verstoorde behandelrelaties. De cursus geeft, op basis van expertise en ervaring van de sprekers, handreikingen hoe men een opioïde-reductie programma succesvol kan uit rollen 
Bij het verminderen of stoppen van het gebruik van opiaten kan motiverende gesprekvoering (MI) een belangrijke rol spelen in het gesprek met de patiënt. MI is een evidence-based methode voor effectieve professionele communicatie met mensen rondom gedragsverandering en persoonlijke groei. In de cursus staat centraal hoe een patiënt goed begeleid kan worden bij het gebruik en de afbouw van opiaten
 

Scholing: klein schalig interactief

Docenten:
T. (Thomas) Knuijver
R.A. (Rik) Bes MSc

De behandeling van patiënten met de ziekte van Parkinson is complex. Veel patiënten krijgen te maken verschillende beperkende klachten waaronder cognitieve achteruitgang en neuro psychiatrische problemen. De geneesmiddelen hebben allemaal hun eigen plaats in de behandeling en kunnen elkaar ook weer beïnvloeden. Hierin is een actieve rol van de apotheker d.m.v. het toepassen van een medicatiebeoordeling van cruciaal belang.
Door een farmaceutisch consult toe te passen kan een apotheker de klachten van een Parkinsonpatiënten goed in kaart brengen en mogelijke oplossingen aandragen om de klachten te verminderen. Hiermee kan het gebruik van medicatie en mogelijk de kwaliteit van leven van de patiënt geoptimaliseerd worden
 

Scholing: kleinschalig onderwijs

Docenten: mw. C. (Clementine) Stuijt 

Data: 17 april 2025

De behandeling van patiënten met de ziekte van Parkinson is complex. Veel patiënten krijgen te maken verschillende beperkende klachten waaronder cognitieve achteruitgang en neuro psychiatrische problemen. De geneesmiddelen hebben allemaal hun eigen plaats in de behandeling en kunnen elkaar ook weer beïnvloeden. Hierin is een actieve rol van de apotheker d.m.v. het toepassen van een medicatiebeoordeling van cruciaal belang.
Door een farmaceutisch consult toe te passen kan een apotheker de klachten van een Parkinsonpatiënten goed in kaart brengen en mogelijke oplossingen aandragen om de klachten te verminderen. Hiermee kan het gebruik van medicatie en mogelijk de kwaliteit van leven van de patiënt geoptimaliseerd worden
 

Scholing: kleinschalig onderwijs

Docenten: mw. C. (Clementine) Stuijt 

Data: 27 november 2025

Een groot deel van deze nascholing 'Samenwerken en Communiceren' bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk. De focus ligt op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen richting een veranderende positie van de apotheek in het zorglandschap en het betrekken van de patiënt als partner in de zorg. Uw rol daarin als zorgverlener, maar zeker ook uw rol als manager/leidinggevende, komen ter sprake.

Eerste e-module start vanaf 16 april 2025, de cursusdag is op 14 mei 2025, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Een groot deel van deze nascholing 'Samenwerken en Communiceren' bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk. De focus ligt op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen richting een veranderende positie van de apotheek in het zorglandschap en het betrekken van de patiënt als partner in de zorg. Uw rol daarin als zorgverlener, maar zeker ook uw rol als manager/leidinggevende, komen ter sprake.

Eerste e-module start vanaf 5 juni 2025, de cursusdag is op 3 juli 2025, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Een groot deel van deze nascholing 'Samenwerken en Communiceren' bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk. De focus ligt op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen richting een veranderende positie van de apotheek in het zorglandschap en het betrekken van de patiënt als partner in de zorg. Uw rol daarin als zorgverlener, maar zeker ook uw rol als manager/leidinggevende, komen ter sprake.

Eerste e-module start vanaf 4 september 2025, de cursusdag is op 2 oktober 2025, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Een groot deel van deze nascholing 'Samenwerken en Communiceren' bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk. De focus ligt op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen richting een veranderende positie van de apotheek in het zorglandschap en het betrekken van de patiënt als partner in de zorg. Uw rol daarin als zorgverlener, maar zeker ook uw rol als manager/leidinggevende, komen ter sprake.

Eerste e-module start vanaf 9 oktober 2025, de cursusdag is op 6 november 2025, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Een groot deel van deze nascholing 'Samenwerken en Communiceren' bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk. De focus ligt op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen richting een veranderende positie van de apotheek in het zorglandschap en het betrekken van de patiënt als partner in de zorg. Uw rol daarin als zorgverlener, maar zeker ook uw rol als manager/leidinggevende, komen ter sprake.

Eerste e-module start vanaf 13 november 2025, de cursusdag is op 11 december 2025, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Eczeem is een van de meest voorkomende chronische huidaandoeningen, maar wordt nog steeds omgeven door verouderde inzichten en misopvattingen. Tijdens deze scholing, verzorgd door een ervaren dermatoloog, duik je als apotheker in de wereld van jeuk, zalven, corticosteroïden en communicatie. Daarbij leer je hoe je met kennis én motiverende gespreksvoering patiënten met eczeem beter kunt begeleiden – van patiënten in de eerste lijn tot complexere klinische casuïstiek. Onmisbaar voor iedere apotheker die écht het verschil wil maken in de huidzorg!

Gedurende het hele leven spelen hormonen, of juist het ontbreken van hormonen, een belangrijke rol in het leven van de vrouw. In de hele fertiele levensfase kunnen hormonen de oorzaak zijn van vele gynaecologische klachten. Zo rond het 45ste jaar begint de overgang, een periode die zich manifesteert met veranderingen op niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk en sociaal gebied. Deze scholing geeft u handvatten om in deze  rollercoaster van hormonen de vrouwelijke patiënten en uw eigen medewerkers beter te begrijpen en te ondersteunen. De ondersteuning betreft zowel de begeleiding bij die klachten als bij het gebruik van geneesmiddelen.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: 
Dr. Wilma Smit (Gynaecoloog) en
Dr. Pauline Ottervanger (Gynaecoloog)

Tijdens deze cursus zal aan de hand van de pathofysiologie van migraine de werking en het eventuele bijwerkingsprofiel van verschillende vormen van antimigraine medicatie worden doorgenomen. Er zal worden stilgestaan bij het feit dat migraine een belangrijke, maar nog weinig onderkende cardiovasculaire risicofactor is.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Prof. dr. A. (Antoinette) Maassen van den Brink

wordt nader bekend gemaakt

Astma en COPD patiënten worden vaak gezien in de apotheek. Door nieuwe wetenschappelijke inzichten is de medicamenteuze behandeling van  deze longziektes continu in beweging. De therapietrouw van longpatiënten is meestal laag en hier kan de apotheker door een goede instructie een belangrijke rol in spelen. Daarnaast kan de apotheker geven adviezen op basis van een medicatiereview. Wisselingen in medicatie door bijvoorbeeld veranderingen in het preferentiebeleid geven een risico op een lager behandelingsresultaat. De nieuwe richtlijn ‘Verantwoord wisselen’ geeft daar handvatten voor.
Naast het grote arsenaal aan bronchusverwijders en inhalatiecorticosteroïden zijn er biologicals ter inhalatie in ontwikkeling en zijn er ontwikkelingen op het gebied van digitale inhalatoren en duurzaamheid. In dit symposium wordt een update gegeven van de recente richtlijnen en de nieuwste ontwikkelingen binnen de behandeling van astma en COPD.
 

Therapeutische eiwitten/biologicals zijn een belangrijke nieuwe groep geneesmiddelen en hebben toepassing in een breed scala aan ziektebeelden. Dit zijn onder andere auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis, psoriasis en de ziekte van Crohn, evenals oncologische aandoeningen zoals mammacarcinoom en colorectaal carcinoom. Binnen de cursus komen verschillende aspecten van deze groep geneesmiddelen aan bod, zoals de toepassing, de productie, de structuur-functierelaties, de farmacokinetiek, -dynamiek en veiligheid. 
Biosimilars zijn gelijkwaardig aan een reeds bestaand biologisch geneesmiddel. In de cursus wordt aandacht besteed aan een goede implementatie van biosimilars in de klinische praktijk. Hierbij wordt er gefocust op hoe de patiënt geïnformeerd kan worden over de werking, bijwerkingen en risico's.

Scholing: kleinschalig, interactief

Docenten: Dr. E. M. Redout, Dr. T.J. Giezen, Prof.dr. G. Vidarsson

Data: 4 juni 2025

Apothekers dienen sinds 2012 te voldoen aan de herregistratie-eisen van de Wet BIG. Inschrijving in het BIG-register is vijf jaar geldig. Apothekers die op 1 januari stonden ingeschreven in het BIG-register moeten voor 1 januari 2017 herregistratie aanvragen. Dat kan op basis van werkervaring of door het behalen van een periodiek registratie certificaat (PRC). Voor het verkrijgen van een PRC dient een toets te worden behaald. PAOFarmacie biedt deze toets, in opdracht van de departementen Farmacie van de universiteiten van Groningen en Utrecht, aan. Bij een voldoende score ontvangt u een PRC, waarmee u weer kunt worden ingeschreven in het BIG-register.